Radyoloji çeşitli tıbbi cihazların yardımı ile birçok hastalığın teşhis edildiği bir bölümdür. Bu bölümde kullanılan cihazlar;
X ışını ile çalışan tıbbi cihazlar (Hamilelikte zararlı olabilir)
– Röntgen (X- Ray)
Kemik ve akciğer hastalıklarının teşhisinde en sık kullanılan cihazdır.
X ışını kullanılır.
- Mamografi
Meme hastalıklarının teşhisinde sıklıkla kullanılır.
40 yaşından sonra tarama aracı olarak da tercih edilir.
X ışını kullanılır
- Kemik Dansitometri
Osteoporozun teşhisinde sıklıkla kullanılır. Kemik yoğunluğunu ölçer.
X ışını kullanılır.
- Bilgisayarlı Tomografi (BT),
Tüm vücudun hastalıklarının teşhis edilmesinde kullanılır.
Vücudun kesitsel görüntüsü çıkarılır.
X ışını kullanılır.
- Anjiografi = DSA = Dijital subtraksiyon anjiografi = Kateter anjiografi
Damar hastalıklarının teşhis ve tedavi edilmesinde kullanılır.Damar içerisine girmek için çeşitli ekipmanlar kullanılır, Damar içerisinde ilaç verilerek damar görünür hale getirilir.
X ışını kullanır.
Ses Dalgaları ile çalışan cihazlar
- Ultrasonografi
Karın için organlarının hastalığının teşhisinde en sık kullanılan tıbbi cihaz uygulamasıdır.Hamilelik takibinde de kullanılır, zararı yoktur.
- Renkli Doppler Ultrasonografi
Damar hastalıklarının tanısında kullanılır.Bir çok organın kanlanması da değerlendirilir.
Hamilelikte de kullanılır.
Radyofrekans dalgaları ile çalışan cihazlar
- MRG (Manyetik Rezonans Görüntüleme)
Tüm vücut yapılarının özellikle beyin ve kas-ligament yapıların hastalıklarının teşhis edilmesinde kullanılır.Bunun dışında karın organlarında da yaygın olarak kullanılır.
Damar hastalıklarının gösterilmesinde MR anjiografi sık başvurulan bir yöntemdir.
Vücutta yabancı cisim bulunan durumlarda kullanılması sakıncalı olabilir.
Bilgisayarlı Tomografi (BT) ve Teknik Bilgiler
Bilgisayarlı tomografi x-ışını kullanılarak vücudun incelenen bölgesinin kesitsel görüntüsünü (önden arkaya-coronal; yukarıdan aşağıya-axial; sağdan sola-sagittal) oluşturmaya yönelik radyolojik teşhis yöntemidir. Cihaz bir bilgisayara bağlıdır. X-ışını kaynağı incelenecek hasta etrafında 360 derecelik bir dönüş hareketi gerçekleştirirken dedektörler tarafından x-ışını demetinin vücudu geçen kısmı saptanarak elde edilen veriler bir bilgisayar tarafından işlenir. Sonuçta dokuların birbiri ardı sıra kesitler halinde görüntüleri oluşturulur. Oluşturulan görüntüler bilgisayar ekranından izlenebilir. Ayrıca görüntüler filme aktarılabileceği gibi gerektiğinde tekrar bilgisayar ekranına getirmek üzere bellek ünitelerinde depolanabilir.
Bilgisayarlı Tomografi diğer x-ışın incelemelerine göre bazı avantajlara sahiptir. Özellikle organların, yumuşak doku ve kemiklerin şekil ve yerleşimini oldukça net gösterir. Ayrıca BT incelemeleri doktorlara basit bir kist (İçinde sıvı veya yarı sıvı madde bulunan etrafı çevrili kese şeklinde oluşum) ve solid tümör (bir kısım hücrelerin süratle çoğalması nedeniyle oluşan doku kitlesi, ur.) ayırıcı tanısında yardımcı olarak hastalıkların daha iyi değerlendirilmesini sağlar. Daha önemlisi, BT diğer çekimlerden çok daha ayrıntılı görüntüler oluşturarak kanserlerin yayılımının değerlendirilmesinde yardımcı olur.
Kanser yayılımı hakkında elde edilecek bilgiler doktorları kansere yönelik uygulanacak tedavi konusunda yönlendirerek Kemoterapi, Radyoterapi, cerrahi tedavi veya bunların belirli kombinasyonlarının kullanılıp kullanılmayacağıyla ilgili karar vermelerinde yardımcı olur. Böylece sağlam dokular, birçok faydaları olmakla birlikte ciddi yan etkileri olabilecek tedavi yöntemlerinin gereksiz müdahalelerinden korunmuş olur. BT, diğer çekimlerle gösterilemeyen vücudun beyin gibi birçok kesiminin değerlendirilebilmesini mümkün kılmıştır.
Ayrıca diğer görüntüleme yöntemlerinden daha erken ve doğru şekilde birçok hastalığın teşhisi sağlamaktadır. Hastalıklar erken teşhis edildiğinde daha iyi tedavi edildiklerinden, doktorların birçok hayat kurtarmasına yardımcı olan tıbıb teknolojik uygulamalardan en önemlisidir.