Cinsel yolla bulaşan hastalıklar (CYBH), kişiden kişiye korunmasız cinsel temasla bulaşan yaygın görülen enfeksiyon hastalıklarındandır.Cinsel temasla bulaşan infeksiyonların çoğu, doğru ve erken tanı ile tedavi edilebilir ve bulaşması önlenebilir hastalıklardır.

Bu hastalıklara neden olan mikroorganizmalar vücuda vajen, rahimağzı, üretra, rektum ve farenks gibi mukoza kaplı bölgelerden girerler. Bakteri , virus  ve parazit gibi farklı mikroorganizmaların etken olabildiği oldukça sık rastlanan geniş bir hastalık gurubudur. En sık görülen hastalık etkenleri Herpes simpleks virüs-2 (HSV-2), Sifilize (frengi) neden olan T.pallidum, Gonore (Gonorrhoeae, bel soğukluğu) neden olan N.gonorrheae ve Klamidya’ ya yol açan C.trachomatis’tir. Genellikle birlikte enfeksiyonlara (koenfeksiyon) yol açar, Human İmmun yetmezliği virüsü (HIV) gibi virüslerin bulaşmasını kolaylaştırırlar. Bu hastalıkların çoğu uzun süre semptom vermeyebilir ve semptom vermese bile bulaşıcıdır ve tedavi edilmezse pelvik inflamatuvar hastalık, kanser, infertilite, yenidoğanda enfeksiyonlar gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilirler.

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar nasıl yayılır?

• Cinsel olarak aktif herkes kapabilir.
• Korunmasız cinsel ilişkiye girmekle enfeksiyon kapılabilir.
• Bulaşlar kan, tükrük, semen, vajinal sekresyonlar gibi enfekte kişilerin vücut sıvıları ile temas sonucu oluşur.
• Anneden bebeğe, plasenta yolu ile, doğum öncesi ve esnasında, doğum sonrasında veya anne sütü ile bulaşabilirler.
• HSV-2 deriden deriye temasla da kolayca yayılabilir.

Semptom göstermeyen kişiler tedavi edilmezse infertilite, ektopik gebelik vb komplikasyonlar gelişebilir  Buna karşın en sık görülen semptomlar; genital organlarda kaşıntı, yanma, şişlik, kızarıklık, alışılmadık kötü kokulu akıntılar veya ağrıdır.

• Genital organlar ve ağızda çevresinde; ülserler, yaralar, siğiller, döküntü, şişlik ve yumrular, lenf bezlerin şişme,
• Vajenden ara kanamalar,
• İdrar yaparken yanma, sık idrara çıkma,
• Cinsel temas esnasında ağrı,
• Ateş, titreme, ağrı, sancı, sarılık, kilo kaybı, ishal sayılabilir.

Mikroskopik inceleme, kültür ve serolojik testlerinin yetersiz kaldığı durumlarda direkt etkeni saptamaya yönelik  ileri teknoloji moleküler mikrobiyoloji testlerinden (PCR testleri ) yararlanılmaktadır.

Bu amaçla tek bir etkene yönelik PCR testleri istenebileceği gibi, birden fazla mikroorganizmanın genetik materyalini aynı anda aynı örnekte  saptayabilen Multiplex PCR testleri de ( Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar Tanı Paneli) istenebilir.

Cinsel yolla bulaşan hastalıkların çoğu fark edilebilecek semptomlara yol açmaz, bu nedenle test yapılması çok önemlidir.